Nederzetting
De nederzettingswaarden betreffen:
- waardevolle steden, dorpen, linten (incl. beschermde stads- en dorpsgezichten)
- kasteel- en landgoedbiotopen
Er is gewaardeerd in drie klassen:
- zeer hoge waarde:
- structuur bebouwing (huispercelen, rooilijnen, weg- en perceelsloten, evt. bruggetjes) is intact;
- de historische bebouwing zelf is gaaf bewaard gebleven;
- het aantal rijksmonumenten is hier betrekkelijk hoog;
- weinig nieuwbouw tussen of achter de oorspronkelijke panden.

Ottoland, boerderijlint langs de Graafstroom in de Alblasserwaard.
- hoge waarde:
- structuur bebouwingslint (huispercelen, rooilijnen, weg- en perceelsloten, evt. bruggetjes) is intact;
- de historische bebouwing zelf is wat minder gaaf;
- het percentage monumenten is lager dan in de categorie 'zeer hoge waarde';
- hier en daar is de bestaande bebouwing door nieuwbouw vervangen.

Noordwijk, villadorp in duingebied.
- redelijk hoge waarde:
- structuur bebouwingslint (huispercelen, rooilijnen, weg- en perceelsloten, evt. bruggetjes) is intact;
- de historische bebouwing is duidelijk minder gaaf dan bij bovengenoemde categorieën;
- op meerdere plaatsen is nieuwbouw verschenen, voornamelijk ter vervanging van de bestaande bebouwing.

Kustdorp Ter Heijde, compleet herbouwd volgens het oude stratenpatroon na de Tweede Wereldoorlog.
Nederzettingen waar de bebouwingsstructuur niet meer voldoende intact is (de percelering en rooilijn zijn aangetast, sloten zijn gedempt, bruggetjes gesloopt, nieuwbouw tussen en achter de oorspronkelijke bebouwing verstoort de relatie met het achterland) hebben geen waardering gekregen.
Voor meer informatie over de waarderingsmethodiek: klik hier).