Ligging en basisstructuur
De Vlietzone ligt op de vrij brede noordoost - zuidwest georiënteerde strandwal die van Voorschoten naar Rijswijk loopt. De buitenplaatsen liggen langs
de zuidrand daarvan, op de overgang naar het veengebied. De zone, die zo’n vier kilometer lang is, wordt ongeveer in het midden doorsneden door het
viaduct van de A12. De zone valt binnen de gemeenten Leidschendam-Voorburg, Rijswijk en Den Haag.
Binnen de Vlietzone liggen dicht tegen elkaar aan de drie basisstructuren: het Oosteinde en het Westeinde in elkaars verlengde, en parallel daaraan de
Vliet met de Westvlietweg direct erlangs.
De buitenplaatsen ten noordwesten van de Vliet zijn met hun voorgevel gekoppeld aan het Oosteinde/Westeinde en met hun achtergevel aan de Vliet. Die
ten zuidoosten van de Vliet staan direct aan de Westvlietweg.
Alleen het in het westen van de zone gelegen Arentsburgh (en voorheen ook Hoekenburg) is met zijn oprijlaan gekoppeld aan de Prinses Marianneweg, die
in feite het verlengde vormt van de Rijswijkse reeks buitenplaatsen. Hier maken de huizen - ook Arentsburgh en Hoekenburg - front naar de Vliet. Langs
de Westvlietweg staan de buitenplaatsen met hun voorgevels op de weg georiënteerd.
Hoofdlijnen ruimtelijk karakter
De Vlietzone is goed als buitenplaatsenzone herkenbaar, maar dan vooral het westelijk en het zuidelijk deel ervan. Wel rukken andere ontwikkelingen aan
alle kanten op. Oost- en Westeinde en de Westvlietweg zijn duidelijk herkenbaar als de basisstructuren waaraan de buitenplaatsen zijn gekoppeld.
Het profiel van het Oosteinde is weinig continu. In het noorden, bij Eemwijk, is het historische profiel goed bewaard gebleven, omdat daar wegsloten,
kavelsloten, ingangshekken en laanbomen nog aanwezig zijn. Elders, vooral waar woonwijken aan de weg grenzen, zijn sloten en laanbomen verdwenen of
vervangen. Alleen erfafscheidingen zorgen daar voor continuïteit.
Langs het Westeinde ontbreken bomen en sloten grotendeels; wel zijn Hofwijk en Middenburg op de weg georiënteerd.
Aan de overzijde van de Vliet, zuidelijk van de A12, zijn de buitenplaatsen direct gekoppeld aan de Westvlietweg en de Vliet daarlangs. Tussen de
buitenplaatsen zijn vrij veel kavelsloten dwars op de weg bewaard; de wegsloten zijn meestal verdwenen. De smalle Westvlietweg heeft hier een
belangrijke verkeersfunctie. Bij herprofilering is een fietspad aangelegd. Hier heeft het jaagpad gelegen.
Noordelijk hiervan staan weinig buitenplaatsen; die zijn hier ook nauwelijks gebouwd. Intensivering van de bebouwing hier doet onmiskenbaar afbreuk aan
het ‘buitenplaatskarakter’ van de zone als geheel. Een aantal buitenplaatsen ligt immers direct ertegenover, aan de andere oever van de Vliet.
In de Vlietzone is het belang van laanbomen, weg- en kavelsloten, en erfafscheidingen voor herkenbaarheid als buitenplaatsenzone duidelijk zichtbaar.
Meer informatie
Meer informatie over het provinciaal beleid voor landgoederen (zones en biotopen) is te vinden via:
landgoederen. Hier is ook een uitgebreide beschrijving van landgoedbiotopen en landgoedzones
opgenomen: zie 'documentvenster' in rechterkolom: document "BPZH dl. B".