De waardevolle historisch-landschappelijke lijnen betreffen delen van de gekarteerde kenmerken (zie kaart 2.a Landschap, kenmerken). Afhankelijk van de score op de waardering is er een waarde toegekend, te weten:
- zeer hoge waarde (rood)
- hoge waarde (oranje)
- redelijk hoge waarde (geel)
Trekvaart Leiden-Haarlem, landschappelijke lijn van hoge waarde.
Bij de waardering van landschappelijke lijnen is vooral gelet op de gaafheid van het historische lijnelement (bv. profiel van een dijk of kanaal) en eventueel ook op de samenhang met andere elementen (bv. polderkades met weteringen en tiendwegen). Gaafheid kan bijvoorbeeld zijn aangetast door ophoging van een dijk, asfaltering van een onverhard pad of verbreding van een tracé. Samenhang tussen elementen heeft vaak te leiden door aanleg van nieuwe wegen, industrieterreinen of woonwijken. In zo'n geval is hooguit de waarde 'redelijk hoog' toegekend.
De meeste typen van historische lijnelementen (rivieren, watergangen, dijken) zijn als zodanig niet bijzonder zeldzaam. Ze scoren daardoor - bij voldoende gaafheid en samenhang - doorgaans niet hoger dan 'hoge waarde'. Onderdelen ervan kunnen - in gave staat - wel hoger scoren.
De Diefdijk, onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, waarde zeer hoog .
Vanwege hun zeldzaamheid (bijzondere functie) en hoge gaafheid is een aantal karakteristieke elementen als 'zeer hoog' gewaardeerd. Voorbeelden hiervan zijn: de nog goed bewaard stelsels van afwateringskanalen in Midden-Delfland en de Alblasserwaard en delen van de Oude en Nieuwe Hollandse Waterlinie.